Dat er in de media meer aandacht wordt gevraagd voor ervaringskennis, zorgt voor begrip voor kwetsbaarheden. Omdat dit van invloed is op het draagvlak in de samenleving dat ons beweegt naar inclusie, vind je hier een selectie uit de berichtgeving. Van BN’ers die zich uitspreken over hun donkerdere tijden tot het heersende taboe. Want meer mensen komen in aanraking met psychische klachten dan we misschien denken en dus ook met het taboe dat erop rust.
Psychologie magazine onderzoekt psychische klachten van de Nederlandse bevolking. Ze concludeerden: vrijwel iedereen heeft weleens iets. Voor velen is dit misschien geen nieuws. Maar de verfrissende openheid waarmee BN’ers Lize Korpershoek, Filemon Wesselink, Herman Koch, Stefan Groothuis, Sofie van den Enk en Jet van Nieuwkerk hun dagelijkse bestaan én hun kwetsbaarheden delen, laat tegelijk zien dat er nog veel terrein te winnen is.
‘Ik herinner me van die roerloze dagen, waarop ik bijna niets at en me nauwelijks bewoog. Als ik ’s avonds boodschappen deed, realiseerde ik me bij de kassa dat ik die dag voor het eerst mijn stem gebruikte,’ zegt Sofie van den Enk over haar depressie. Filemon Wesselink vindt dat autisme eigenlijk iets heel gewoons is dat in onze veeleisende samenleving opeens een probleem kan zijn. ‘“Moet je er wel zo open over zijn, zullen je kinderen daar niet op aangesproken worden?” vroeg de juf eens. Voor mij is dat juist een extra reden om er openlijk voor uit te komen. Door je kwetsbaar op te stellen, geef je mensen die er in stilte mee worstelen een steuntje in de rug.’
Bekijk de video’s waarin de BN’ers spreken over hun burn-out, depressie, autisme, paniekaanvallen en eetstoornis hier.
Gewoon kwetsbaar
Als het zo is dat vrijwel iedereen tegen een psychische kwetsbaarheid aanloopt, waarom is dat niet gewoon? De gedachte dat iedereen krachten en kwetsbaarheden heeft, wint volgens Psychologie magazine aan terrein. Maar zonder stigma zijn we nog niet.
Jim van Os, hoogleraar psychiatrie aan het UMC Utrecht Hersencentrum: ‘Als de helft van de mensen een stoornis heeft gehad kun je je afvragen of je het wel een stoornis moet noemen. Blijkbaar vallen al deze klachten onder normale menselijke variatie. Iedereen heeft genetische aanleg in zich voor allerlei psychische klachten als somberheid, angst en psychoses. Er zitten namelijk eigenschappen onder die we óók nodig hebben om te overleven. Hoe zou het zijn als je niet in staat was angsten te voelen, of niet in staat was te wantrouwen? Dit zijn normale en gezonde eigenschappen maar ze kunnen je onder bepaalde omstandigheden gaan belemmeren.’
Taboe
Ahmet Türkmen omschrijft zichzelf als bedenker van Stigma-jas en de roze olifant. Met deze twee middelen reist hij het land door met als doel handvatten te genereren voor meer begrip. Daarnaast bracht hij zijn boek ‘Taboe’ in september 2018 uit. Hierin vertelt hij over het taboe dat rust op verslaving in de Turkse gemeenschap. ‘Wat ik wil is dat mensen (ex)verslaafden leren kennen. Zodat ze zien dat veel hardnekkige vooroordelen niet kloppen.’ Op de stigma-jas waar Ahmet het land mee doorreist nodigt hij mensen uit hun vooroordelen te plakken. Letterlijk. Als ze uitgeplakt zijn, laat hij de binnenkant van de jas zien. Die staat symbool voor wat verslaafden óók zijn: moeder, broer, student of collega. De man en zijn missie zijn altijd onderweg. Lees zijn hele verhaal hier.